Basiliek & Willibrord - Willibrordus Basilika Echternach

Willibrordus-Oktave 2024 – Programm 3.-10. November

22.09.2024

Lieder und Gebete zu Ehren des Hl. Willibrord

25.10.2024

Litanei Hl. Willibrord

Alex Langini bezoekt het Basiliek

18.10.2023

Willibrord – Literatur

Image Gallery

De trotse Basiliek met vier torens is een symbool van 'Hemels Jeruzalem', een teken van Gods mysterieuze aanwezigheid op aarde.

Basiliek

Meer dan 1300 jaar geschiedenis

698 - stichting klooster door Willibrord (658-739)

rond 706 - eerste kerk

Omstreeks 706 liet Willibrord een klooster en een bescheiden eenbeukige Merovingische kerk bouwen. In 1949 werden overblijfselen ontdekt onder het middenschip van de huidige kerk.

Ambo

Twee ambo-platen, versierd met maaswerk in eilandstijl, werden gevonden tijdens opgravingen en overgebracht naar het Nationaal Museum voor Geschiedenis en Kunst in Luxemburg. De huidige ambo is een reproductie. Een maquette van de originele installatie is te zien in het Abdijmuseum (links van de Basiliek).

739 - Dood van Willibrord

Op 7 november 739 stierf Willibrord in zijn klooster aan de oever van de Sûre. Volgens zijn wensen wordt hij begraven in de kerk die hij had gebouwd.

De eerste twee graven (739 en midden 8e eeuw) werden ontdekt tijdens opgravingen die na 1945 werden uitgevoerd.

Sinds 1906 is de Merovingische sarcofaag met de beenderen van de heilige ingebed in een grafmonument in Carrara-marmer.

rond 800 - tweede kerk en crypte

Willibrord werd kort na zijn dood als heilige vereerd.

Steeds meer pelgrims bezoeken het graf van Sint Willibrord. Rond het jaar 800 werd de kleine Merovingische kerk vervangen door een kerk met drie beuken van meer dan 60 meter lang. De opgravingen brachten twee apsissen aan het licht: de ene op het oosten en de andere op het westen.

De huidige crypte, met vijf gewelfde beuken, dateert uit het Karolingische gebouw (rond 800).

Sint Willibrordusbron

De Willibrordusbron in de crypte verwijst mogelijk naar een eerdere doopkapel (8e eeuw) en getuigt van Willibrords missionaire doopactiviteiten.

1031 - bouw van een derde kerk

In 1016 werd de Karolingische kerk door brand verwoest. De reconstructie hergebruikt de bestaande muren en loopt door tot 1031. De afmetingen en architectonische indeling van deze kerk komen grotendeels overeen met die van het huidige gebouw.

De arcades van het middenschip hebben een bijzondere vorm. Een grote boog rust aan elke kant op een massieve pilaar versierd met ovalen. Daartussen bevinden zich twee kleinere bogen en rusten op een zuil met een Korinthische kapiteel. Deze afwisseling van steunen wordt het "Echternach-systeem" genoemd.

In de apsis zijn twee kapitelen in Romeinse stijl bewaard gebleven.

Onder abt Arnold I (1242-1269) werd de abdij omgevormd in gotische stijl (een ribbengewelf vervangt het vlakke plafond). De geribbelde gangpaden zijn behouden.

Fresco's

Op de gewelven van het koor van de crypte bevinden zich resten van romaanse fresco's uit de 11e eeuw, die scènes uit het leven van Maria voorstellen: Aankondiging, Visitatie, Geboorte en Aankondiging aan de herders. Geen enkel ander element van de rijke schilderversiering van de abdijkerk is bewaard gebleven.

1604

In de kapel van de noordelijke zijbeuk staat een altaarstuk in de vorm van een drieluik. Het centrale schilderij, werk van Anton Stevens 1604/05, stelt "Sint Willibrord zegent de pelgrims" voor. In de linkerbovenhoek verschijnen "dansende pelgrims" met muzikanten. Tot op heden de oudste picturale voorstelling van de Springprocessie.

Kapel van Sint Sebastiaan

De Sebastiaanskapel, grenzend aan het koor, werd in 1635 gebouwd onder abt Petrus Fisch. Een vroeg-barok altaar toont een schilderij uit 1638 met de heilige Rochus en Sebastiaan, hemelse beschermers tegen de pest, alsook de schenker abt Fisch (+ 1657). Rijk gebeeldhouwde wandnissen zijn bestemd voor en uitstallen van relieken.

1678

In 1678 werden de kubusvormige Romaanse kapitelen omgevormd tot Korinthische kapitelen.

1700

De twee monumentale beelden van Sint-Benedictus en Sint-Willibrordus zijn afkomstig van het nieuwe hoogaltaar dat rond 1700 is gemaakt.

1794 - Franse Revolutie

In 1794 werd de stad Echternach ingenomen door Franse troepen die de abdij plunderden. Het is het einde van de duizendjarige activiteit van de monniken, van de benedictijnse aanwezigheid aan de oevers van de Sûre.

De abdij werd omgevormd tot aardewerk en later tot een plaats van militaire oefening. In het midden van de 19e eeuw raakte een deel van het gebouw in verval.

1868 - reconstructie van de l'édifice

Het Willibrordus Bauverein, gesticht in 1862 door de inwoners van Echternach, nam de reconstructie van het gebouw op zich. De torens van de westgevel worden herbouwd (volgens de plannen van de architect van de kathedraal van Trier Chr. W. Schmidt) en er wordt een nieuw portiek gebouwd volgens de plannen van August Othmar Essenwein (uit Neurenberg). In 1868 werd de kerk opnieuw ingewijd.

1906

In 1906 werden de beenderen van St. Willibrord overgebracht van de oude parochie naar hun oorspronkelijke begraafplaats. Het grafmonument van Carraramarmer is ontworpen door Wilhelm Schmitz (architect van de kathedraal van Trier) en door P. Ludgerus Wilhelm Rincklake (Maria Laach). De realisatie is het werk van de beeldhouwer Guiseppe Novi (Genua).

Het grafmonument

De Merovingische sarcofaag met de gebeente van de heilige staats in het neogotische grafmonument, die scènes uit het leven van Willibrord zijn uitgebeeld.

Koorgestoelte

De koorbanken werden in 1912 gemaakt door Théophile Klem uit Colmar. Een verbazingwekkend gebeeldhouwd bestiarium getuigt van de grote vaardigheid van de kunstenaar.

1939 - Basilica Minor

Grote reparaties werden in 1939 uitgevoerd onder leiding van Clemens Holzmeister en Dominikus Böhm ter gelegenheid van de 1200ste sterfdag van St. Willibrord. Anton Wendling (Aken) creëert nieuwe monumentale glas-in-loodramen. Het heiligdom krijgt de titel van Pauselijke Basiliek (Basilica Minor).

Ter gelegenheid van het jubileum van 1939 werd het graf van de heilige overgebracht naar de crypte, in de onmiddellijke nabijheid van de eerste begraafplaats.

1944

De bombardementen van de Tweede Wereldoorlog hebben de stad Echternach volledig verwoest. In december 1944 bliezen terugtrekkende Duitse troepen de basiliek op.

1953 - Inwijding van de herbouwde Basiliek

De wederopbouw van de Basiliek wordt beschouwd als een nationale prioriteit. Het werk wordt geleid door de staatsarchitecten Hubert Schumacher en Michel Heintz in samenwerking met het Oeuvre Saint-Willibrord. De latere bisschop van Luxemburg Leo Lommel trad met zijn grote kunstkennis op als raadgever.

De westelijke gevel werd volledig herbouwd naar het model van de voormalige abdijkerk van Paray-le-Monial in Bourgondië. De twee oostelijke torens (afgebroken in de 19e eeuw) werden herbouwd tijdens de wederopbouw. Het gewelf van het middenschip is vervangen door een plat houten plafond. Op 20 september 1953 werd de kerk opnieuw ingewijd.

Hoofdaltaar

Het hoogaltaar uit 1952 toont de symbolen van de vier evangelisten, naar een ontwerp van de Luxemburgse kunstenaar Auguste Trémont.

Confessio-altaar

Het “Confessio”altaar is versierd met een doorbroken golfmotief en verbonden door een lichtschacht met de graf- kamer van de heilige Willibrord.

Biechtstoelen

De biechtstoelen in de zijkapellen zijn in het begin van de zeventiende eeuw vervaardigd voor de vroegere Jezuïetenkerk, de huidige kathedraal van Luxemburg. Ze behoren tot het belangrijkste beeldhouwwerk van de vroege barok in het groothertogdom.

Glas in lood uit 1952/53

De glas-in-loodramen dompelen de Basiliek onder in een prachtige zee van kleuren.

De ramen van het koor (door Jacques Le Chevallier) tonen St Willibrord in aanbidding voor de Heilige Drie-eenheid. Links en rechts herkennen we de twee prinsen van de apostelen Petrus en Paulus, beschermheren van de eerste abdijkerk, evenals de symbolen van de evangelisten.

In het transept zie je de ramen van de Epternacier François Gillen: aan de linkerkant (noordkant) de zeven Smarten van de Maagd, aan de rechterkant (zuidkant) de zeven vreugden.

In de zijbeuken zijn scènes uit het leven van Sint Willibrord afgebeeld (werken van Jean Barillet, Théodore Hanssen en Gustave Zanter).

De glas-in-loodramen in het middenschip (noordzijde: François Gillen, zuidzijde: Emile en Joseph Probst) roepen prominente figuren op van de benedictijnse orde en persoonlijkheden die verwant zijn aan Willibrord en zijn abdij.

Het roosvenster aan de westgevel (Emile en Joseph Probst) toont de astronomische tekens van de dierenriem.

Torso

De torso van de gekruisigde Christus is een overblijfsel van een zendingskruis uit de 19e eeuw, dat verwoest werd door de vernietigende explosies van 1944.

hangend kruis

Het hangende kruis boven het altaar is een combinatie van een laatgotisch corpus (Noord-Frankrijk rond 1500) en een kruis dat in 2022 door de kunstenaar Johannes Nagel in traditionele smeedijzeren techniek werd vervaardigd en Christus op de levensboom voorstelt.

Madonna

Madonna met Kind, laatgotische beeldhouwwerk van lindehout, deels originele polychromie (Zuid-Duitsland rond 1470). Het maangezicht verwijst naar de openbaring (12,1): "een vrouw, de zon omhult haar, de maan is onder haar voeten" en de druiventros is een eucharistisch symbool.

Paus Johannes Paulus II

Paus Johannes Paulus II bezocht op 16 mei 1985 het graf van Sint-Willibrordus.

Bezoekerscentrum

Het documentatiecentrum (toegang in het linkerzijschip) geeft de bezoeker inzicht in de bouwgeschiedenis van de Basiliek en de geschiedenis van de Springprocessie. Een gedenkplaat herinnert aan de verklaring van de Springprocessie tot Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid door de UNESCO, op 16 november 2010. Het groot schilderij is in 1937 door Lucien Simon voor de wereldtentoonstelling in Parijs geschapen.

In de oude grafgang (toegang tot de sacristie), nu een steenmuseum, zijn fragmenten te zien van grafmonumenten en standbeelden die vóór de Franse Revolutie in de abdijkerk waren geplaatst, evenals de deur van de oude klok van San Sebastian (de klok werd vernietigd in 1944) en twee beelden in de oranjerie.

European Heritage Label

Om het werk van de heilige Willibrord in zijn Europese context te eren, ontvangt de Basiliek in 2022 het Europees Erfgoedlabel. Naast de Basiliek met de crypte en het documentatiecentrum omvat de classificatie ook de oude kloostergebouwen en het Abdijmuseum.

European Heritage Label

1945

1953

1949-52

Vóór 1939

De Basiliek is grafkerk van zijn stichter, bedevaartskerk en parochiekerk.

Media

14.11.2022

Secret Echternach – Basilika

European Heritage Label: Echternach Saint Willibrord Heritage

Basilica and Echternach from the Sky

From Carlow to Frisia: St Willibrord and Rath Melsigi | Treasure Ireland

Flyer (Rondleiding) in verschillende talen

WILLIBRORD

658 - 739

658

Willibrord werd geboren in 658 in Northumbria. De jonge edelman werd opgeleid als oblaat in het klooster van Ripon door abt Wilfrid, bisschop van York en verdediger van de Romeinse tradities ten opzichte van het insulaire particularisme.

688

Op 20-jarige leeftijd vertrok Willibrord naar Ierland om zich onder het gezag van abt Egbert te Rathmelsigi (Clonmelsh, tegenwoordig County Carlow) te stellen. Daar ontving hij in 688 de priesterwijding.

690

Doordrenkt met de smaak van de "peregrinatio", mystieke stroming die pleit voor het afzweren van het aardse thuisland om het evangelie te gaan prediken aan de heidense bevolkingsgroepen, voegde Willibrord zich in 690 met 11 metgezellen op het continent om onder meer de Friezen te evangeliseren.

695

In 695 ging Willibrord naar Rome waar hij tot bisschop werd gewijd door paus Sergius I, die hem de Latijnse naam Clemens gaf. Hij ontvangt het pallium, symbool van de pastorale opdracht van grootstedelijke aartsbisschoppen. Willibrord wordt benoemd tot aartsbisschop der Friezen en vestigt zijn zetel in Utrecht.

Missionaris

Willibrord werkt nauw samen met de burgemeester van het Merovingische paleis en stelt zich onder het gezag van de paus van Rome. Het is belangrijk voor hem om een goed gestructureerde kerk te creëren die vooral gebaseerd is op inheemse krachten. Willibrord zocht de steun van wereldlijke heersers, wat een kenmerkend aspect van zijn zendingswerk zou worden.

698 - Stichting van de abdij

In 698 schonk Irmina de Oeren (Trier) aan Willibrord een eigendom in Echternach, een schenking aangevuld met die van Pepijn II en zijn vrouw Plectrude. Willibrord stichtte er een abdij die het startpunt zou worden voor zijn missiereizen onder de Friezen, in Vlaanderen, in het Rijnland, in Thüringen en zelfs in Denemarken.

Hij leed veel tegenslagen totdat Karel Martel Radbod, de koning van de Friezen, een felle tegenstander van elke kerstening opleverde.

In 719 kreeg Willibrord gezelschap van Winfrid, beter bekend als Bonifatius. De laatste bleef 3 jaar bij hem voordat hij vertrok om het evangelie in Duitsland te verkondigen.

IN DEI NOMINE FELICITER

Op het moment dat hij zijn 70e verjaardag vierde, schreef Willibrord in de kantlijn van zijn kalender de belangrijkste fasen van zijn zendingsleven voordat hij afsloot met de formule: 'In Dei nomine felicitator', een weerspiegeling van zijn absolute vertrouwen in God.

739

Willibrord stierf op 7 november 739 in de abdij van Echternach waar hij, naar zijn wens, werd begraven in de kerk die hij had laten bouwen. Kort na zijn dood wordt Willibrord als heilige vereerd.

Hagiografie

De belangrijkste bronnen over het leven van de heilige Willibrord zijn de "Historia ecclesiastica gentis Anglorum" door Beda Venerabilis (638-735) en de verslagen geschreven door Alcuin (735-804) rond 797 en door abt Thiofrid (1081-1110) drie eeuwen later. Deze teksten, deels legendarisch, verspreidden de reputatie van de heilige in de kerken en kloosters van Cisalpine Europa.

De verering

De zogenaamde Sint-Willibrordusfonteinen markeren de route van de missionaris en getuigen van zijn doopactiviteit. Al heel vroeg worden ze door de gelovigen beschouwd als een remedie tegen bepaalde zenuwziekten, die vooral kinderen treffen. Veel Duitse, Belgische en Nederlandse kerken behouden het beschermheerschap van de heilige.

Pauselijk bezoek 1985

Op 16 mei 1985, tijdens zijn pastoraal bezoek aan Luxemburg, bezocht paus Johannes Paulus II het graf van de heilige Willibrord. Daarna is er een ontmoeting met de Luxemburgse jeugd op de binnenplaats van de abdij.

Rathmelsigi - Carlow

Tijdens de zevende en achtste eeuw was Rath Melsigi, in het huidige graafschap Carlow, het belangrijkste Angelsaksische klooster in Ierland. Hier worden Willibrord en vele anderen opgeleid voor de missie op het vasteland.

In 690 begon Willibrord zijn missie vanuit Carlow en richtte hij een belangrijk scriptorium op in zijn klooster in Echternach. Veel bijbels, psalmen en gebedenboeken die tegenwoordig in de grote bibliotheken van Europa te vinden zijn, zijn hier geschreven. De eerste generatie van deze schriftgeleerden kwam waarschijnlijk uit of werd opgeleid in Carlow.

In 2019 wordt het gerestaureerde vroegmiddeleeuwse kruis van Rath Melsigi ingehuldigd in aanwezigheid van een delegatie uit Echternach onder leiding van burgemeester Yves Wengler.

De Carlow-verbinding

In juni 2017 reist een oecumenische diocesane bedevaart van bijna zestig mensen van Carlow naar Echternach om deel te nemen aan de Springrocessie.

Om de historische band tussen Carlow en Echternach te onderstrepen, schenkt aartsbisschop Jean-Claude Hollerich van Luxemburg een relikwie van St. Willibrord aan bisschop Mgr. Denis Nulty van het bisdom Carlow.

Eind juni van hetzelfde jaar gingen ongeveer dertig mensen uit Echternach naar Carlow om deel te nemen aan de vertaling van het relikwie naar de kathedraal van de Assumptie in Carlow.

Carlow Connection

St Willibrord and His Carlow Connection (2017)

The Relic of St Willibrord

Rath Melsigi Cross Restored and Friendship Agreement Signed

Media

Willibrord – Literatur

Image Gallery

03.12.2023

Discovering the stories of Willibrord

European Heritage Label: Echternach Saint Willibrord Heritage

Predigt Dr. Michael Gerber | Springprozession 2024

Springprocessie

Pinkster dinsdag

Elk jaar op Pinksterdinsdag wordt de Dansende Processie uitbundig gevierd en trekt duizenden deelnemers en evenveel toeschouwers als een veertigtal muziekensembles. Het gaat erom de nagedachtenis van Sint Willibrordus te eren, een heilige van Europese allure, vaak de Apostel van de BENELUX of de Apostel van Europa genoemd.

De oorsprong

Al in de 11e eeuw maakt abt Thiofrid melding van een massale toestroom van pelgrims in die tijd. Pas aan het einde van de 15e eeuw worden de "dansende heiligen" genoemd, d.w.z. gelovigen die zich door een gelofte hebben verbonden om deel te nemen aan de processie door te dansen. Aan het einde van een meerdaagse pelgrimstocht dansen ze in Echternach volgens het principe "Het gelijke wordt genezen door het gelijke". Zo proberen ze ziekten als epilepsie, chorea of ergotisme te genezen of te voorkomen. Het is niet met zekerheid te zeggen of dit middeleeuwse dansen zijn of dat er voorchristelijke erediensten zijn vermengd met de dansende processie.

Kaart van de Springprocessie

Werelderfgoed

Op 16 november 2010 heeft UNESCO de Dansende Processie ingeschreven op de Representatieve Lijst van het Immaterieel Werelderfgoed van de Mensheid.

Immaterieel cultureel erfgoed in Luxemburg

https://iki.lu

18.06.2024

Foto’s Springprocessie 2024

23.05.2024

Springprocessie 2024 | Informatie

Article

Alle informatie over de Springprocessie

Programma

[…]

Media

20.10.2022

Springprocessie – documentaire

Pontificale mis op 2e Pinksterdag 2022

Echternach und seine Springprozession (1973)

25.05.2024

Bedevaart

Geschiedenis van de cultus

Al snel na de dood van de heilige bezochten steeds meer pelgrims het graf van de heilige Willibrord. De zogenaamde Sint-Willibrordusfonteinen, die de route van de missionaris markeren, worden door de gelovigen als heilige plaatsen beschouwd. Hagiografieën verspreidden de legende van de heilige in de kerken en kloosters van Cisalpine Europa. Veel kerken dragen zijn naam.

Bemiddelaar bij God

Willibrord wordt aangeroepen als beschermer tegen zenuwaandoeningen, epilepsie en kinderziektes. Tegenwoordig wordt de heilige aangeroepen in alle situaties van nood van de moderne mens: bijv. genezing van een ziekte, vooruitziende blik bij belangrijke beslissingen, standvastigheid in geloofskwesties, kracht en steun bij het omgaan met de wisselvalligheden van het leven.

Apostel van Europa

Willibrord, een grote Europese missionaris, predikte het woord van God aan vele naties. Hij vond zijn kracht en zekerheid in zijn geloof in Jezus Christus. Zijn voorbeeld moedigt ons aan om Gods goede nieuws te verwelkomen als een bron van vreugde en vrede voor het huidige Europa.

Elke maandag: Bedevaartmis

Elke maandag om 9.00 uur wordt de heilige eucharistie gevierd bij het graf van de heilige voor pelgrims, het aartsbisdom en de universele kerk.

Het Octaaf ter ere van St. Willibrord

Het Octaaf ter ere van Sint Willibrord (rond 7 november) is een week van bedevaart en diverse vieringen. De gelovigen van de verschillende dekenaten van het aartsbisdom reizen naar Echternach om de secundaire patroon van Luxemburg te eren en om zijn graf in de crypte van de basiliek te bezoeken.

7 november: Feest van Sint Willibrordus

Op 7 november viert de kerk de nagedachtenis van Sint Willibrord. In Echternach is het feest van de patroonheilige een plechtigheid.

Bedevaartgroepen

De Basiliek, als begraafplaats van de heilige stichter, is een belangrijk bedevaartsoord.

Kerkdiensten op maat van parochies en individuele groepen zijn mogelijk. Neem dan contact op met het parochiesecretariaat.

Media

26.05.2023

Litanei Hl. Willibrord

Lieder und Gebete zu Ehren des Hl. Willibrord

25.10.2024

Gebetsnovene zum Hl. Willibrord

26.05.2023

Link

22.11.2023

Predigten Willibrordusoktave 2023 – Claude Bache

Hoogfeest van Sint Willibrordus 13.11.2022

19.11.2022

Predigt Weihbischof Leo Wagener 13.11.2022

20.11.2022